Tại báo cáo mới đây gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính nêu rõ, trong năm 2022, khối lượng trái phiếu đáo hạn vào khoảng 144.500 tỷ đồng; trong đó, khối lượng trái phiếu bất động sản đáo hạn chiếm 43,2% (khoảng 62.470 tỷ đồng).
Sang năm 2023 và năm 2024, khối lượng trái phiếu đến hạn tăng cao hơn rất nhiều, lần lượt ở mức 271.400 tỷ đồng và 329.500 tỷ đồng. Trong đó, tổng khối lượng trái phiếu bất động sản đến hạn là 207.800 tỷ đồng.
Như vậy, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ trong vòng 3 năm tiếp theo lên tới 745.400 tỷ đồng, bao gồm 270.270 tỷ đồng trái phiếu bất động sản.
Bộ Tài chính cũng thông tin thêm, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp mua lại trước hạn trong quý 2 vừa qua đã tăng đột biến. Nếu như trong quý 1/2022, khối lượng mua lại trước hạn khoảng 12,8 nghìn tỷ đồng, nhưng sang quý 2 khối lượng mua lại trước hạn lên tới khoảng 49,1 nghìn tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2022, các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn khoảng 61,9 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp.
Tuy nhiên, phải nhấn mạnh rằng, diễn biến mua lại trên chủ yếu diễn ra ở nhóm ngân hàng với hoạt động quay vòng vốn thông thường. Với một phần nhỏ ở nhóm doanh nghiệp bất động sản, mức độ chủ động mua lại trái phiếu là khó đong đếm.
Trái lại, với 270.270 tỷ đồng sắp đáo hạn, mức độ thụ động càng trở nên đáng quan tâm hơn. Đây sẽ là phép thử thực sự đối với tính bền vững của thị trường cũng như năng lực của doanh nghiệp bất động sản,
Vốn cho lĩnh vực bất động sản khá đa dạng. Trong đó, nguồn vốn tín dụng từ hệ thống ngân hàng chỉ là một trong số các nguồn vốn đầu tư vào thị trường bất động sản nhưng lại mang tính chất trọng yếu.
Như nói ở trên, do Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh chủ trương giảm sát chặt chẽ tín dụng bất động sản, thông qua ban hành các quy định và thông tư mới nên doanh nghiệp bất động sản mới ồ ạt chuyển sang gọi vốn thông qua phát hành trái phiếu.
Song, những hoạt động mờ ám, lộn xộn tiềm ẩn rủi ro và thậm chí là vi phạm pháp luật trong quá trình phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng như thao túng trên thị trường cổ phiếu gần đây đã làm xói mòn niềm tin nhà đầu tư. Cộng thêm, theo hướng dự thảo sửa đổi Nghị định 153 cùng cơ chế liên quan, các điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp có thể sẽ bị siết chặt hơn nữa.
Khối lượng doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu trong nửa đầu 2022 sụt mạnh so với cùng kỳ năm trước. Diễn biến này được giới chuyên môn dự báo sẽ tiếp tục kéo dài ít nhất đến giữa năm 2023 để doanh nghiệp bắt kịp quy định mới.
Nguồn vốn mới hạn chế, thanh khoản thị trường chùng xuống do giá nhà tăng cao bất thường, nay lại thêm áp lực trả nợ từ trái phiếu đáo hạn, dòng tiền của doanh nghiệp bất động sản ngày càng bị vắt kiệt.
Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đánh giá rằng nếu so với các nước trong khu vực, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam vẫn còn tương đối thấp, do đó rủi ro chung đặt ra cho toàn bộ nền kinh tế không quá đáng kể. Tuy nhiên, rủi ro vỡ nợ trái phiếu đối với một số doanh nghiệp bất động sản đang hiện hữu.
Tổng dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản đạt trên 2,36 triệu tỷ đồng, chiếm 20,74% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống. Do vậy, sự đổ vỡ của doanh nghiệp bất động sản rất dễ lan sang ngành ngân hàng.
© 2022 ĐỊA ỐC NHÂN LAND ALL RIGHTS RESERVED